تفسیر قرآن

پیام‌های آیه 15 سوره احقاف

- سفارش احسان به والدين، در طول تاريخ و تمام اديان بوده است. («وصّينا» در قالب ماضى آمده است)
- احسان به والدين، از حقوق انسانى است كه هر پدر و مادرى بر گردن فرزندشان دارند. «وصّينا الانسان» (نفرمود: «وصينا الّذين آمنوا»)
- در احسان به والدين، مسلمان بودن آنان شرط نيست. «وصّينا الانسان بوالديه»
- استحكام بنياد خانواده و حفظ جايگاه والدين، مورد توجّه خاص خداوند است. «وصّينا الانسان بوالديه احساناً»
- نه تنها انفاق و امداد و احترام، بلكه هر نوع نيكى نسبت به والدين لازم است. («احساناً» به صورت نكره آمده كه شامل هر نوع احسانى شود.)
- احسان به والدين بايد پيوسته و برجسته باشد، نه به مقدار ضرورت و مقطعى. (تنوين در «احساناً» نشانه ى عظمت و برجستگى است.)
- توجّه به سفارش اكيد خداوند به زحمات گذشته والدين، احسان و خدمت كردن به آنان را عاشقانه و جدى تر مى كند. «وصّينا الانسان... حملته امّه»
- كمال احسان به والدين، در آن است كه بى واسطه انجام گيرد. «بالوالدين احسانا» (حرف «ب» در «بالوالدين» نشانه آن است كه احسان به والدين با دست خود باشد.)
- ياد رنج و زحمت هاى مادران، در برانگيختن عاطفه فرزندان مؤثّر است. «حملته امّه كُرهاً... كرها...»
- حق مادر بيش از پدر است. پس از كلمه «والدين»، سخن از رنجهاى مادر است. «حملته امّه كُرهاً...»
- تمام دستورات و اوامر و نواهى دينى، دليل و فلسفه دارند. (گرچه دليل بعضى از آنها مانند احسان به والدين، بيان شده است). «وصّينا... حملته امّه كُرهاً...»
- چهل سالگى قلّه توانمندى و رشد انسان است. «بلغ اشدّه و بلغ اربعين سنة»
- شكر الهى، به استمداد و توفيق خداوند نياز دارد. «أوزعنى أن اشكر نعمتك»
- بخشى از نعمت هاى انسان، به واسطه والدين و نياكان است. «انعمت علىّ و على والدىّ»
- بلوغ جسمى و كمال عقلى، بستر بلوغ معنوى است. «بلغه اشده و بلغ أربعين سنة قال ربّ...»
- تشكّر فرزند از نعمت هايى كه خداوند به والدين او داده، وظيفه و نوعى احسان به والدين است. «اشكر نعمتك... على والدىّ»
- بهترين راه تشكر از نعمت هاى خداوند، انجام كار نيك است.
«أشكر نعمتك... أعمل صالحاً»
- ارزش عمل صالح به آن است كه پيوسته و دائمى باشد. «ان اعمل صالحاً» (فعل مضارع «اعمل»، نشانه دوام و استمرار است)
- عمل صالحى ارزشمند است كه خالصانه بوده و مورد قبول و رضاى خدا قرار گيرد. «اعمل صالحاً ترضاه»
- فرزند و نسل صالح، افتخارى براى والدين است. «اصلح لى فى ذرّيتى»
- بهترين دعا آن است كه انسان، هم به والدين و هم به فرزندان توجّه داشته باشد. «على والدىّ... اصلح لى فى ذريّتى»
- در برابر ناسپاسى هايى كه نسبت به خدا و والدين داشته ايم، توبه و جبران كنيم.